خانه‌اي با شكل آشنا در خوزستان كه در هر اتاق آن يك خانواده ساكن هستند و همه با هم يك مجموعه بزرگ و شلوغ را دورتادور حياط مي‌سازند. نام او يك اسم رايج پسرانه بود اما به‌دليل اينكه در سال ملي‌شدن صنعت نفت به دنيا آمد و اين اتفاق در تمام ايران و مخصوصا در خوزستان اهميت سرنوشت‌سازي داشت، اهالي خانه او را «ملي» صدا مي‌كردند و در تمام كودكي با همين اسم او را مي‌شناختند. احتمالا ديگران هم‌چنين اسم‌هايي داشتند كه از كودكي براي آنها ساخته شده بود.
هر چند روز يك‌بار ويدئوي كوتاهي از يك كودك در شبكه‌هاي اجتماعي منتشر مي‌شود. بچه‌ها درباره دوستانشان حرف مي‌زنند، درباره خوراكي‌ها، پدر و مادر‌هايشان و هرچيزي كه دوست دارند و برايشان جالب است. بچه‌ها شيرين‌زبان هستند و حرف زدنشان با اشتباه كردن كلمات و كم و زياد گفتن جمله‌ها را مي‌شود بار‌ها ديد. براي همين هم پدر و مادرشان به سرعت گوشي تلفن همراه را برمي‌دارند و از آنها فيلم مي‌گيرند.
يكي از بحث‌هاي جديد در ارتباطات اين است كه كودكان، وقتي به بزرگسالي برسند درباره تصاويري كه از آنها در فضاي مجازي ثبت شده است، چه فكري مي‌كنند؟ گوشي‌هاي تلفن هوشمند كه هميشه به اينترنت وصل هستند براي ما اين امكان را فراهم كرده‌اند كه به سرعت فيلم بگيريم و به سرعت به همه جا منتقل كنيم. عكس‌ها ممكن است به تعداد دوستانمان و گاهي بسيار بيشتر از آنها ديده شود.
ما به‌عنوان پدر و مادر بچه‌ها از هر لحظه زندگي آنها عكس و فيلم تهيه مي‌كنيم و فقط قسمت‌هايي كه آنها را به شكل يك كودك ايده‌آل نشان مي‌دهد به اشتراك مي‌گذاريم. ديگران- از اقوام دور و نزديك و غريبه‌ها- هم همين گوشي‌ها را دارند و شايد به اندازه ما احتياط نداشته باشند. اينجاست كه در بين ويدئو‌هاي بامزه بچه‌ها گاهي تصاويري هم مي‌بينيم كه شايد خنده‌دار باشد اما پسنديده نيست. قاعده اين است كه يك فرد بزرگسال مي‌داند چه‌كاري انجام مي‌دهد و كارش چه عواقبي خواهد داشت اما كودكان آگاهي و در نتيجه مسئوليتي ندارند. موضوع بعضي از ويدئو‌هاي خصوصي چيزي است كه قطعا 10دقيقه بعد از ضبط هم باعث شرمساري كودك خواهد شد و نيازي به سال‌هاي بعد نيست. در همين مدت كوتاهي كه از ظهور ارتباط‌هاي اينترنتي مي‌گذرد ثابت شده است كه شخصيت‌هاي درون فيلم‌ها شناسايي مي‌شوند و آشنايانشان مي‌دانند «اين هموني بود كه فيلمش پخش شد». امروز شناخته‌شدن به‌خاطر يك فيلم، درست مانند اسم گذاشتن‌هاي قديم روي يك بچه، مي‌تواند تحقيركننده و رنج‌آور باشد.
كودكي كه دچار اين سوءشهرت مي‌شود در آينده بايد چه‌كسي را مقصر بداند؟ كسي كه فيلم را ضبط كرده يا كساني كه آن را وارد شبكه‌هاي اينترنتي كرده‌اند؟ كساني كه فيلم‌ها را مي‌بينند و با علاقه براي ديگران هم مي‌فرستند چقدر در اين كار نقش دارند؟
معمولا اگر تصاوير خانوادگي يك مجرم به‌دليلي در رسانه‌ها منتشر شود صورت‌هاي كودكان را محو مي‌كنند تا به زندگي آينده آنها لطمه‌اي وارد نشود. مسئوليت ما در مقابل انتشار دوباره فيلم‌هاي ناهنجاري كه در آن مي‌شود آدم‌ها را شناخت زياد است. اگر فيلم درباره يك كودك باشد در مقابل آينده او هم مسئول هستيم.
نظر شما